ျမန္မာဘုရင္ မင္းအဆက္ဆက္ စစ္သူႀကီးအဆက္ဆက္ သံုးခဲ့သည့္ ျမန္မာ့သမုိင္းအေမြအႏွစ္တစ္ခုမွာ ငွက္ႀကီးေတာင္ဓားပင္ျဖစ္သည္။
ယိမ္းႏြဲ႕ပါး ဓားသည္ လည္း သမုိင္းအစဥ္အဆက္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္ပင္။ဓါး ပုံစံမွာ အရင္း တြင္ လက္ ႏွစ္သစ္ သာ ရွိ၍ အဖ်ား တြင္ လက္သုံး
သစ္မွ လက္ေလးသစ္ ခန္႔ ရွိသည္။ ငွက္ အေတာင္ ကဲ့သုိ႔ အရင္း မွ အဖ်ားဘက္ သုိ႔ ေကာ့ျပီး တက္ သြားေသာ ေၾကာင့္ ငွက္ၾကီးေတာင္
ဟု ေခၚဆုိျခင္းျဖစ္သည္။ခုတ္ဓါး လုိလည္း သုံးႏုိင္သည္၊ ထုိးဓါး လုိလည္း သုံးႏုိင္သည္။ ပုိင္းဓါး လုိလည္း သုံးႏုိင္ သည္။ ေပါက္ဓါး လုိ လည္း သုံးႏုိင္ သည္။
ဓါး အရွည္
ဓါး အရွည္ မွာ အသြား တေတာင့္၊ တထြာ၊ တစ္မုိက္ (၃၃ လက္မ ခန္႔)၊ အရုိး တထြာ (၁၀ လက္မခန္႔) ရွိ သည္။
ဓါးရုိး(ဓါးေႏွာင့္)
ဓါး တလက္ ၏ အသက္မွာ ဓါးရုိးျဖစ္သည္။ ဓါးသြားေကာင္းျပီး ဓါးရုိး မေကာင္း ပါက ဓါးကၽြတ္ ထြက္ သြား မည္ ျဖစ္သည္။ ဓါးရုိး ကုိ ေၾကး၊ ေငြ၊ ေရႊ မိမိ တုိ႔ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ သလုိ ျပဳလုပ္ၾကသည္။လက္ကုိင္ မကၽြတ္ ထြက္ ေစရန္ ဓါးရုိး သံကုိ ဓါးေႏွာင့္ႏွင့္ျမဲေအာင္ တခါထဲ သတ္ရုိက္ ထားသည္။
ဓါး လက္ကုိင္
(ဓါးရုိး) ၏ အဆုံး တြင္ ေရႊ၊ ေငြ၊ မုိးၾကိဳ သြား တုိ႔ျဖင့္ျပဳလုပ္ ထားေသာ ငယ္ ဟုေခၚသည့္ ဘုခၽြန္ေလး ရွိသည္။ ဓါးျပီး၊ တုတ္ျပီးေသာသူ မ်ား အား ထုိ ငယ္ျဖင့္ ထုရုိက္ ပါက ေသေလ သည္။
ဓါးေကာင္း သတ္မွတ္ပုံ
ဓါး ၏ အေလးခ်ိန္ မွာ အတိအက် မရွိေသာ္လည္း ဓါး အလယ္ မွ ကုိင္ကာ လက္ဖ၀ါးေပၚ တင္ပါ က ျငိမ္ေနရ မည္။ အေရွ ့ဘက္ ကုိ ညြတ္က် ပါက ဦးေလးေသာ ဓါးျဖစ္ျပီး၊ အေနာက္ဘက္ ကုိ ညြတ္ ပါက ဓါးေႏွာင့္ေလးေသာ ဓါးျဖစ္ သည္။ထုိသုိ႔ေသာ ဓါးမ်ိဳး မ်ားသည္ ဓါးေကာင္း စာရင္း မ၀င္ပါ။ အေရွ ့အေနာက္ မညြတ္ ဘဲ ျငိမ္ေနသည့္ ဓါးမ်ိဳး မွ ဓါးေကာင္း စာရင္း၀င္သည္။ ျမန္မာ သမုိင္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္ ငွက္ၾကီးေတာင္ ဓါး ရဲ ့ အစြမ္းကုိ ရန္သူတုိင္း က ေလးစား ခဲ့ရသည္။
ငွက္ၾကီးေတာင္ ဓါးျဖင့္ ကစား ရေသာ ဓါးသိုင္း ပညာရပ္ မ်ား တြင္ ဓားၾကီး (၄) ပါး ႏွင့္ ဓားစံု (၁၀) ခ်င္း သည္ ၃၇ ခ်င္း ၏ အေျခခံ ဓားကြက္ မ်ားျဖစ္ၾကသည္။
၃၇-ခ်င္း ဟုသာ ဆိုေသာ္ လည္း ဓားေရး တစ္ခ်င္း လွ်င္ အပိုဒ္ ခြဲေပါင္း မ်ားစြာ ပါ၀င္ေနပါသည္။ ၃၇-ခ်င္း ဓား တြင္ ဓားကြက္ မ်ားမွာ မ်က္ႏွာ အနီး၊လည္ပင္း အနီး စသည္ျဖင့္ ပြတ္ကာ သီကာ ကစား ရေသာအကြက္မ်ား ၊ ဘယ္ႏွင့္ ညာ တျပိဳင္နက္ တည္း မွာပင္ မတူညီေသာ ဓားကြက္မ်ား ပါ၀င္သည္။
ျမန္မာ မင္းမ်ား လက္ထက္ တြင္ ဓါးေရး ၃၇ ခ်င္း တတ္ မွသာ တပ္မွဴး အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ တပ္ဗုိလ္ အျဖစ္ လည္ေကာင္း ခန္႔အပ္ သည္။ ယေန႔ တုိးတက္ လာတဲ့ေခတ္ျဖစ္ သျဖင့္ ဓါး မ်ား ကုိ အသုံးျပဳျခင္း နည္း လာေသာ္ လည္း ငွက္ၾကီးေတာင္ ဓါး ၏ ဂုဏ္မွာ ညွိဳးႏြမ္း သြားမည္ မဟုတ္ေပ။
